Για την προέλευση και την ποιότητα των αρχείων

Από πού μπορεί να προέρχονται τα αρχεία εικόνας;

Από ψηφιακή φωτογραφική μηχανή

Όσον αφορά την προέλευση των αρχείων εικόνας, ίσως το συνηθέστερο σενάριο σήμερα είναι οι φωτογραφίες που βγάζουμε με την ψηφιακή φωτογραφική μας μηχανή. Κυριολεκτικά "έχει γεμίσει ο τόπος" ψηφιακές μηχανές, και οι εταιρείες έχουν περάσει το μήνυμα, για εμπορικούς λόγους φυσικά, "τραβάτε αδιακρίτως". Βέβαια η φωτογραφία ήταν είναι και θα είναι πάντα μια τέχνη, και θα λέγαμε ότι αυτός ο πληθωρισμός έχει συμβάλει λιγότερο στη φωτογραφική παιδεία και περισσότερο στην άνοδο του τεχνικού επιπέδου. Αυτό το δεύτερο μας ενδιαφέρει εδώ: μια σύγχρονη φωτογραφική μηχανή είναι πολύ εξυπηρετική για το μέσο χρήστη, επειδή κάτω από "κανονικές συνθήκες" είναι πιθανότερο ότι ένα κλικ θα έχει ένα τεχνικά αποδεκτό αποτέλεσμα. Με κάποια επεξεργασία στον ΗΥ του, ο μέσος χρήστης ίσως κατορθώσει να έχει ένα αποδεκτό αποτέλεσμα. Προφανώς, υπάρχουν μηχανές διάφορων ποιοτήτων, αλλά για έναν αρχάριο σήμερα μια ακριβή μηχανή είναι περιττή. Αν δεν έχεις σημαντική εμπειρία στη φωτογραφική τέχνη, μια απλή φωτογραφική μηχανή θα σού δώσει μια αποδεκτή ποιότητα αρχικού αρχείου στις περισσότερες περιπτώσεις.

Η διαδικασία είναι απλή: τραβάς, κατεβάζεις στον ΗΥ το αρχείο που σε ενδιαφέρει, επεξεργάζεσαι, αποθηκεύεις.

Από σαρωτή

Μια άλλη πηγή προέλευσης είναι οι σαρωτές (scanners). Υπάρχουν ένα σωρό είδη συσκευών στην αγορά, ξεκινώντας από τα φτηνά "πολυμηχανήματα". Αυτά γενικά δεν δίνουν ιδιαίτερη ποιότητα, ενώ αν θέλεις ποιότητα στα αρχεία που θα δημιουργήσεις θα πρέπει να ζητήσεις κάτι πιο εξειδικευμένο (από επίπεδα σκάνερς μέχρι ειδικά film scanners για φωτογραφική χρήση). Φυσικά τα εξειδικευμένα εργαλεία απαιτούν έμπειρους χρήστες.

Από το διαδίκτυο

Σήμερα στο χαώδες διαδίκτυο μπορεί να βρει κανείς εικόνες για κάθε θέμα. Ωστόσο προσοχή στα διαιώματα χρήσης!

Από "τράπεζες εικόνων"

Υπάρχουν στο εμπόριο συλλογές εικόνων, που πωλούνται σε CDs, DVDs κλπ. Υπάρχουν επίσης τέτοιες υπηρεσίες online. Αυτές οι λύσεις απευθύνονται σε πιο εξειδικευμένους χρήστες.

Από την οθόνη του ΗΥ

Στο πληκτρολόγιό σου υπάρχει ένα χρήσιμο κουμπί: το PrintScreen (PrtScr).

Όταν πατάς PrintScreen, η οθόνη αντιγράφεται στο Πρόχειρο των Windows (clipboard) ως εικόνα. Ξεκίνα το GIMP. Πάτα PrintScreen. Πήγαινε στο παράθυρο του GIMP, δεξί κλικ, Αρχείο > Create > From Clipboard. Ρίξε μια ματιά στην μπάρα τίτλου του παραθύρου: βλέπεις ότι το μέγεθος του αρχείου ισούται με το μέγεθος της οθόνης σου. Τώρα πήγαινε σε ένα παράθυρο το οποίο ΔΕΝ έχεις μεγιστοποιημένο (δεν καταλαμβάνει όλη την οθόνη, άνοιξε ένα καινούργιο αν χρειαστεί) και πάτα LeftAlt+PrintScreen (κρατάς το κουμπί αριστερό-Alt κάτω ενώ πατάς το PrintScreen). Πήγαινε στο παράθυρο του GIMP, δεξί κλικ, Αρχείο > Create > From Clipboard. Ρίξε μια ματιά στην μπάρα τίτλου του παραθύρου: βλέπεις το μέγεθος του νέου αρχείου εικόνας. Με το "PrintScreen" αντιγράφουμε στο Πρόχειρο ΟΛΗ την οθόνη, με το "LeftAlt+PrintScreen" το ενεργό παράθυρο μόνο (ασχέτως μεγέθους).

Πήγαινε στο παράθυρο του GIMP, δεξί κλικ, Αρχείο > Create > Screen Shot... Εμφανίζεται ένα παράθυρο με τίτλο "WinSnap". Επέλεξε "Grab a single window" ("επέλεξε παράθυρο"). Πάτα "Αρπαγή". Πιάσε με το ποντίκι το μικρό σταυρό και κάνε τον μία βόλτα πάνω στην οθόνη παρατηρώντας τι συμβαίνει, και άφησέ τον σε κάποιο παράθυρο για να το "συλλάβεις". Προφανώς, όσο μεγαλύτερο το μέγεθος της οθόνης τόσο πιο άνετη η εργασία με τα μεγέθη εικόνων που δημιουργούμε.

Μην κλείσεις το αρχείο του GIMP, θα το χρειαστούμε.

Σχέση μορφής αρχείου και ποιότητας εικόνας

Λόγω της ανάγκης για μικρά μεγέθη αρχείων (εύκολη διακίνηση), επινοήθηκαν διάφοροι αλγόριθμοι "συμπίεσης" αρχείων εικόνας. Κατά κανόνα κάθε συμπίεση συνεπάγεται απώλεια πληροφορίας, συνεπώς απώλεια ποιότητας. Απλώς γίνεται προσπάθεια η απώλεια της ποιότητας να συμβαίνει σε ελεγχόμενα και αποδεκτά πλαίσια και να μη γίνεται εύκολα αντιληπτή από το ανθρώπινο μάτι. Προφανώς υπάρχουν και περιπτώσεις όπου δεν γίνεται ανεκτή καμία απώλεια ποιότητας, όπως στην έντυπη τυπογραφία. Άρα, υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες μορφής αρχείων εικόνας: χωρίς απώλεια (lossless) και με απώλεια (lossy). Ένα συνηθισμένο φορμά αρχείων εικόνας χωρίς απώλεια είναι τα αρχεία *.tif (tiff) και ένα συνηθισμένο φορμά αρχείων εικόνας με απώλεια είναι τα αρχεία *.jpg (jpeg).

Τα αρχεία *.jpg έχουν ιδιαίτερη διάδοση στο διαδίκτυο, αλλά και στις ψηφιακές μηχανές. Οι καλές ψηφιακές μπορούν να δημιουργούν lossless αρχεία για λόγους ποιότητας, αλλά οι συνηθισμένες ψηφιακές συχνά δημιουργούν αρχεία *.jpg για λόγους χώρου (για να χωρά περισσότερα αρχεία το αποθηκευτικό τους μέσο). Εάν το αρχείο που πήρες από τη μηχανή σου είναι αρχείο *.jpg, ανοίγοντάς το στον ΗΥ σου έχεις ήδη κάποια απώλεια (ασχέτως αν το μάτι σου τώρα μπορεί να τη διακρίνει ή όχι). Εάν, αφού επεξεργαστείς το αρχείο σου, το αποθηκεύσεις ως αρχείο *.jpg (lossy), ακόμα περισσότερη απώλεια θα συμβεί. Κάθε φορά που το αποθηκεύεις - δηλ. κάθε φορά που δίνεις την εντολή "Αποθήκευση" αφού το ανοίξεις με οποιοδήποτε πρόγραμμα - ως lossy, η ποιότητα του αρχείου συνεχώς πέφτει. Συμπέρασμα: εάν θέλεις να διατηρήσεις ένα σημαντικό αρχείο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις ανοίγοντάς το την πρώτη φορά θα είναι να το αποθηκεύσεις σε μια μορφή αρχείου χωρίς απώλεια. Ως πιο συνηθισμένο τέτοιο φορμά συνιστάται το αρχείο *.tif. Ναι, θα έχει μεγαλύτερο όγκο, ωστόσο άλλη λύση δεν υπάρχει. Αφού εξασφαλίσεις το αρχείο έτσι, μπορείς συνεχώς να το ανοίγεις και να το δουλεύεις χωρίς απώλεια ποιότητας.

Πήγαινε στο παράθυρο του GIMP. Δεξί κλικ > Αρχείο > Αποθήκευση ως... Στο πρώτο πεδίο "Όνομα", όπου επιλέγεις όνομα αρχείου, βεβαιώσου ότι η κατάληξη του ονόματος αρχείου (τα 4 τελευταία γράμματα) είναι ".tif". Επέλεξε τοποθεσία στο σύστημα αρχείων του ΗΥ, πάτα "Αποθήκευση", στο διάλογο επιλογών αποθήκευσης "Αποθήκευση ως TIFF" που εμφανίζεται επέλεξε για τη συμπίεση "None" (καμία), και πάτα "Αποθήκευση". Δημιούργησες ένα αρχείο που μπορείς όποτε θέλεις να το επεξεργάζεσαι.